3 października, 2018 roku w Litewskiej Bibliotece Narodowej odbyła się dyskusja publiczna pod tytułem „Czy warto zmienić Konstytucję Litwy dla podwójnego obywatelstwa?“. W pierwszej części odbyła się dyskusja ekspertów, którzy należą do nowo utworzonej grupy „Za Konstytucję“. Prowadzący dyskusji zauważył, że to było pierwsze publiczne spotkanie nowej grupy, która sprzeciwia się ustawie o zmniejszeniu ilościu mandatów dla członków Sejmu. Natomiast w drugiej części dyskusji swoje zdanie wypowiedzieli politycy, a przede wszystkim przywódca Litewskiego Związku Chłopów i Zielonych – Ramūnas Karbauskis, przewodniczący „Sąjūdis‘a“ – Vytautas Landsbergis, przewodniczący Związku Ojczyzny – Litewskich Chrześcijańskich Demokratów – Gabrielius Landsbergis.
Podczas dyskusji zdania ekspertów były różne, lecz zgodzili się, iż zmiana w drodze referendum Konstytucji Litwy dotycząca podwójnego obywatelstwa będzie bardzo trudna i ciernista. Rytis Zemkauskas uważa, że głównym pytaniem pozostaje „komu służy Konstytucja?“. Właśnie znalezienie odpowiedzi pomoże uściślić, jak powinno przebiegać i jakich kwestii dotyczyć referendum. Prawnicy i politycy łamią głowę, jakie kryteria powinien spełniać obywatel, aby otrzymać podwójne, a może potrójne obywatelstwo? A może jeszcze jedno obywatelstwo może posiadać każdy i czy nie stworzy to problemu z obezcenianiem samego obywatelstwa?
Jest wielki rozdźwięk między tymi, którzy wiedzą, co chcą robić dla państwa mając obywatelstwo i tymi, którzy odpowiadają, że jest im ono niepotrzebne.
Większość emigrantów odczuwa emocjonalny związek nie z państwem czy polityką, ale z miejscowością, gdzie żyli i się urodzili. W takim wypadku państwowa polityka migracyjna jest o wiele ważniejsza.
Jednym z możliwych kłopotów, związanych z otrzymaniem przez mieszkańców podwójnego obywatelstwa, jest to, iż może to być pewną zachętą i nowym czynnikiem do emigracji. „Z drugiej strony, jak u ludzi może pobudzić się świadomość obywatelska, jeżeli odczuwamy obawę, że nasi obywatele wybiorą inny kraj do zamieszkania?“- mówi Rytis Zemkauskas.
Jogilė Ulinskaitė, przedstawicielka społeczeństwa Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Nauk Politycznych VU, popiera tę tezę i twierdzi, że groźną jest wypowiedź, że ci co pozostają na Litwie to patrioci, a ci co wyjeżdzają – zdrajcy. Może to pobudzić wzajemną nienawiść wśród obywateli. Twierdzi, że nadal jest brak dyskusji i nie widzimy konkretnej potrzeby, lecz tylko emocje. Do tego czasu wypowiedzianą tezę, że podwójne obywatelstwo zatrzyma emigrację, porównuje do dodania piasku do zegarka z piaskiem czyli nonsensu.
Jeden z widzów, Mindaugas Jurkynas, twierdzi, że otrzymanie podwójnego obywatelstwa może narodzić manipulację ludźmi. „Litewskie obywatelstwo ma charakter emocjonalny. Obywatelstwo jest po to, aby pobudzić obowiązek – chodzić na wybory.“ Tu jeden z dyskutantów zaoferował, opierając się na doświadczeniu Polski, stworzyć „paszport Litwina“.
Vytautas Landsbergis twierdził, że ci ludzie, którzy nie chodzą na wybory na pewno nie byli inicjatorami dyskusji o podwójnym obywatelstwie, to jest inicjatywa tych, którzy chodzą na wybory.
Socjaldemokrata Julius Sabatauskas powiedział w dyskusji, iż pięć lat wstecz kategorycznie sprzeciwiał się podwójnemu obywatelstwu. Jednak jego stanowisko się zmieniło. Myśli, że jeżeli potrzebują tego obywatele Litwy, decyzja ta powinna zostać podjęta. J.Sabatauskas twierdzi, że podejmując decyzję o podwójnym obywatelstwie należałoby wyraźnie odpowiadać na pytanie, co będzie z obowiązkami obywatela. Podał przykład, że obywatele Irlandii mogli głosować tylko na terytorium Irlandii. Członek Sejmu powiedział również, że nie usłyszał odpowiedzi na pytanie, dlaczego Litwini mieszkający za granicą potrzebują obywatelstwa innego państwa.
Ze względu na wybory prezydenckie referendum w sprawie podwójnego obywatelstwa planuje się w maju przyszłego roku. Natomiast Sąd Konstytucyjny już wcześniej zauważył, że podwójne obywatelstwo nie może być zjawiskiem powszechnym, dlatego konstytucja byłaby sprzeczna z zasadą podwójnego obywatelstwa przez prawo dla tych, którzy opuścili kraj po odzyskaniu niepodległości.
Joanna Butkiewicz, Justyna Tupikowska
W ramach naszego serwisu www stosujemy pliki cookies zapisywane na urządzeniu użytkownika w celu dostosowania zachowania serwisu do indywidualnych preferencji użytkownika oraz w celach statystycznych. Użytkownik ma możliwość samodzielnej zmiany ustawień dotyczących cookies w swojej przeglądarce internetowej. Więcej informacji można znaleźć w Polityce Prywatności Uniwersytetu w Białymstoku. Korzystając ze strony wyrażają Państwo zgodę na używanie plików cookies, zgodnie z ustawieniami przeglądarki.
